Puszysta beza szarlotka

Puszysta warstwa słodkiej bezy ukryta między soczystymi, pachnącymi jabłkami i chrupiącym spodem z kruszonki — to coś, co super rozpieści Twoje podniebienie! To połączenie dobrze znanych składników pozwala poczuć nowe oblicze lubianego domowego wypieku, którego nie chce się przestać jeść.

Ten wypiek powtarzam na każdą większą rodzinną okazję już od ponad dziesięciu lat. Kiedyś zrobiłam go po raz pierwszy trochę dla żartu – i od tej pory każdy prosi właśnie o to ciasto na święta. Trzeba przyznać, trudno się oprzeć!

Produkty

• Jabłka:
  • 2 kg lekko kwaśnych odmian, np. szara reneta, antonówka czy papierówka. Warto wybrać takie, które pozostaną w kawałkach po uduszeniu
  • 100 g cukru, można dać więcej lub mniej, wszystko zależy od jabłek
  • Łyżeczka cynamonu – świeżo mielony pachnie najbardziej
  • Sok z jednej cytryny, opcjonalnie – dzięki temu jabłka nie zrobią się ciemne
  • 2 opakowania budyniu waniliowego bez cukru, opcja dla tych co chcą bardziej gęste nadzienie
• Ciasto kruche:
  • 300 g mąki pszennej najlepiej typ 450 lub 500
  • 200 g zimnego masła – najlepiej wyciągnij je prosto z lodówki
  • 30 g cukru pudru – nada łagodniejszy smak niż zwykły cukier
  • Szczypta soli, żeby wydobyć najlepszy smak ciasta
  • 5 żółtek (duże jajka L) – będą za złoty kolor
  • Łyżeczka proszku do pieczenia – żeby nie było zbite
  • 3-4 łyżki bułki tartej – zabezpieczy spód przed wilgocią od jabłek
• Beza:
  • 5 białek z jaj w temperaturze pokojowej, to klucz do super piany
  • 300 g cukru, dodawaj podczas ubijania, po trochu, wtedy beza się nie rozleje
  • 2 łyżki mąki ziemniaczanej (40 g) – beza będzie krucha na zewnątrz i kremowa w środku

Jak zrobić

Składanie i pieczenie:

Najpierw spód z blachy posyp bułką tartą. Rozłóż jabłka równą warstwą na cieście. Potem wylej ubitą bezę i delikatnie wyrównaj. Wyjmij zamrożoną część ciasta i zetrzyj ją na tarce na wierzch bezy – będzie fajna kruszonka. Piecz przez około 50 minut w 180°C (bez termoobiegu). Po 30 minutach możesz zmniejszyć temperaturę do 160°C, jeśli beza zacznie mocno rosnąć. Po upieczeniu zostaw ciasto w lekko uchylonym piekarniku, żeby przestygło i beza nie opadła.

Przygotowanie bezy:

Białka przełóż do czystej miski, nie może być nawet grama żółtka! Ubijaj na wysokich obrotach aż powstanie sztywna piana. Stopniowo wsypuj cukier, cały czas miksując. Na końcu wsyp mąkę ziemniaczaną, krótko wymieszaj szpatułką do połączenia. To trwa ok. 10-12 minut razem.

Przygotowanie ciasta kruchego:

Mierz składniki do jednej dużej miski. Krótko zagnieć ciasto, tylko do połączenia. Podziel na dwie równe porcje. Jedną zawij w folię i włóż do zamrażarki na minimum pół godziny, drugą rozwałkuj i przelej na blachę (20x30 cm, z papierem do pieczenia). Możesz lekko podpiec spód 20 minut w 180°C (też bez termoobiegu), ale nie musisz.

Przygotowanie jabłek:

Obierz jabłka i wytnij gniazda nasienne. Zetrzyj jabłka na dużych oczkach tarki, spryskaj cytryną. Wsyp cukier, dodaj cynamon i duś na małym ogniu przez kwadrans do dwudziestu minut, mieszając od czasu do czasu. Jak jabłka mają dużo soku, można dodać budyń wymieszany z zimną wodą i chwilę podgrzać. Odstaw masę aż całkowicie ostygnie.

Przypnij

Żeby wszystko się udało, pamiętaj o jabłkach! kwaśne, porządne odmiany dają charakter i są idealnym kontrastem dla słodkiej bezy. U mnie w domu jabłka były zawsze zbierane prosto z działki dziadków, a zapach rozchodził się po całej kuchni. To taka domowa magia.

Jak przechowywać

Ten wypiek najlepiej trzymać w chłodnym zakątku kuchni (lodówka nie jest konieczna). Wystarczy przykryć folią aluminiową lub zamknąć w plastikowym pojemniku. Spokojnie poleży 3-4 dni i będzie pyszny. Nie radzę zamrażać gotowego ciasta – beza potem robi się wilgotna i trochę smutna. Jeśli chcesz mieć coś na zapas, zamroź porządnie surową kruchą część – nawet na miesiąc.

Pomysły na zmiany

Lubisz eksperymentować? Zamiast cynamonu spróbuj kardamonu, wanilii lub przyprawy korzennej. Do jabłek warto dorzucić orzechy włoskie albo garść rodzynek namoczonych wcześniej w rumie. Możesz też zastąpić część zwykłego cukru brązowym – dzięki temu będzie karmelowy posmak. Chcesz więcej aromatu? Zetrzyj nieco skórki z pomarańczy lub cytryny albo dorzuć trochę wanilii.

Jak podawać

Kroisz po lekkim ostudzeniu w zgrabne kwadraty lub prostokąty. Dla ekstra wyglądu posyp odrobiną cynamonu lub cukru pudru. Świetnie gra z bitą śmietaną, lodami waniliowymi lub sosem karmelowym. Na szczególne okazje możesz dorzucić ciepły sos waniliowy. Kwasowość jabłek genialnie komponuje się z kubkiem dobrej kawy albo czarnej herbaty.

Krótka historia wypieku

Ten słodki klasyk to bardzo polski pomysł na jabłecznik. Klasyczne ciasta z jabłkami dotarły do nas z Francji lub Austrii, ale beza między warstwami to już totalnie nasza inwencja! W regionach Polski pojawia się masa wersji, czasem z inną nazwą: jabłecznik albo ciasto z pianką. Największy hit to był zaraz po wojnie, kiedy każda pani domu chciała lekko urozmaicić prosty deser.

Często Zadawane Pytania

→ Jakie jabłka wybrać do bezy i szarlotki?

Kwaśniejsze jabłka sprawdzą się najlepiej, jak papierówki, reneta czy antonówka. Smakują świetnie, bo pieczone nie zamieniają się w papkę.

→ Da się pominąć budyń?

Oczywiście, budyń nie jest konieczny. Jeśli Twoje jabłka są mało mokre, nie musisz dodawać zagęszczacza. Użyj go tylko, jeśli owoce puszczają dużo soku.

→ Po co dzielić ciasto na dwie części?

Jedną część rozkładasz na spód formy, a z drugiej po schłodzeniu ścierasz wiórki i posypujesz na wierzch. Dzięki temu jest chrupiąco i ciekawie wygląda!

→ Kiedy beza jest już dobrze ubita?

Kiedy piana jest gęsta, lśniąca i nie zsuwa się, nawet jak odwrócisz miskę. Ubijaj białka powoli, dodając cukier po trochu przez 10 minut lub trochę dłużej.

→ Dlaczego najlepiej chłodzić w lekko otwartym piekarniku?

Dzięki temu beza się nie zapada, nie pęka i zostaje puszysta oraz piękna. Nie wyciągaj od razu, niech wystygnie powoli w cieple pieca.

→ Co jeśli beza za bardzo rośnie podczas pieczenia?

Kiedy widzisz, że beza mocno się podniosła po pół godzinie, zmniejsz temperaturę do 160°C i piecz dalej do końca. Dzięki temu się nie przypali i nie opadnie nagle.